Rodzaje diet i ich podział. Znajdź propozycję dla siebie.

Z tego tekstu dowiesz się:

• jaką rolę odgrywa dieta w odchudzaniu,
• jakie są rodzaje diet odchudzających,
• jakie są założenia najbardziej popularnych diet.

Rodzaje diet, a ich rola w odchudzaniu. 

Co to jest dieta? Najprościej mówiąc, jest to sposób odżywiania. Błędem jest myślenie, że jest to określenie stosowane wyłącznie w stosunku do diety odchudzającej. Tak naprawdę istnieją różne rodzaje diet, których głównym celem nie jest wcale redukcja masy ciała.

Jednak wracając do diety odchudzającej, warto zatrzymać się na chwilę i odpowiedzieć na pytanie o to, w jaki sposób jej stosowanie może pomóc w walce z nadwagą i otyłością? Kluczem do sukcesu jest odpowiednie zbilansowanie jadłospisu. Każdy organizm jest inny dlatego przy ustalaniu kaloryczności diet, a także zawartości poszczególnych składników bierze się pod uwagę:

• płeć,
• wiek,
• poziom aktywności fizycznej,
• wzrost i masę ciała,
• inne czynniki (m.in. choroby, stan fizjologiczny).

Dieta odchudzająca ma na celu redukcję masy ciała. Dlatego po obliczeniu zapotrzebowania organizmu na energię, ustala się tzw. deficyt kaloryczny. Zaleca się, aby umożliwiał on stopniowe zmniejszanie masy ciała, na poziomie 0,5-1 kg na tydzień. Dzięki temu maleje ryzyko tzw. efektu jojo oraz niedoborów pokarmowych.

Żeby osiągnąć zadowalające efekty (nie tylko w postaci szczupłej sylwetki, ale i lepszego samopoczucia) warto połączyć dietę z aktywnością fizyczną. Jeśli jesteś osobą w wieku 18-64 lat powinieneś wykonywać aktywność fizyczną o umiarkowanej intensywności przez 150-300 minut tygodniowo.

Rodzaje diet ze względu na obowiązującą nomenklaturę.

Wraz z rosnącą świadomością na temat tego, jak ważne jest zdrowe odżywianie, pojawiły się różne diety odchudzające. Która z nich jest najlepsza? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, należy w pierwszej kolejności zapoznać się z charakterystyką poszczególnych diet.

Dieta śródziemnomorska

Polecana przez ekspertów z zakresu żywienia. Pierwsze wzmianki na jej temat pojawiły się, gdy zaobserwowano, że mieszkańcy krajów śródziemnomorskich rzadziej cierpią na choroby serca i żyją dłużej. W toku badań okazało się, że może być to spowodowane stosowaniem diety śródziemnomorskiej. Dostarcza ona m.in. "dobrych" kwasów tłuszczowych, składników mineralnych, a także witamin i polifenoli o właściwościach antyoksydacyjnych. Są to składniki, które obniżają poziom cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL (co tłumaczy niższą zachorowalność na schorzenia układu krążenia wśród mieszkańców krajów śródziemnomorskich). Ponadto tego typu sposób żywienia jest zalecany w przypadku innych chorób (m.in. cukrzycy ze względu na to, że jest dietą o niskim indeksie glikemicznym). Zaletą tego typu diety jest również to, że jest urozmaicona. Nie musisz ograniczać się do kilku zalecanych produktów, które mogą się szybko znudzić. W diecie śródziemnomorskiej pojawiają się zarówno produkty zwierzęce (ryby, owoce morza, chude mięso, nabiał), jak i roślinne (pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa i owoce, oleje roślinne, pestki i nasiona, orzechy, świeże zioła). Podobna do niej jest dieta DASH, która jest również polecana m.in. przez Instytut Żywności i Żywienia.

Dieta niskotłuszczowa

Pomaga zredukować tkankę tłuszczową, ale zalecana jest również u osób z prawidłową masą ciała, które wymagają ograniczenia ilości tłuszczu ze względu na chorobę. Wskazaniem do wdrożenia tego typu diety jest m.in. zapalenie pęcherzyka żółciowego, czy trzustki. Z jadłospisu wyklucza się wszystkie potrawy smażone, tłuste sery i produkty mięsne o dużej zawartości tłuszczu. Ogranicza się również ilość tłuszczu dodawanego do potraw. Jeśli mowa o diecie lekkostrawnej z ograniczeniem tłuszczu, to eliminuje się z niej również produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe oraz inne, które zawierają dużą ilość błonnika pokarmowego. Jej przeciwieństwem jest dieta Kwaśniewskiego o niskiej zawartości węglowodanów, bazująca na produktach wysokotłuszczowych. Dietetycy podchodzą do niej sceptycznie, ponieważ dostarcza dużych ilości tłuszczów zwierzęcych, a przy zawiera niewiele owoców, warzyw i produktów zbożowych obfitujących w cenne składniki odżywcze.

Dieta kopenhaska

Jest jedną z najbardziej rygorystycznych diet, ponieważ ma około 600-800 kalorii i składa się tylko z trzech posiłków. Choć pomaga z odchudzaniem to zdania ekspertów co do tego, czy jest zdrowa, są podzielone. Należy pamiętać, że spożywanie tylko trzech posiłków o niewielkiej ilości kalorii niesie za sobą ryzyko niedoborów pokarmowych. Z drugiej strony zwolennicy tej diety podkreślają, że stosuje się ją tylko przez 13 dni.

Dieta Dukana

W ostatnich latach była jedną z najpopularniejszych diet odchudzających. Jej głównym założeniem jest spożywanie dużych ilości białka, co ma na celu przyspieszenie metabolizmu. Choć osoby stosujące dietę Dukana były zadowolone z efektów, zaobserwowano, że złożone głównie z produktów wysokobiałkowych mają negatywny wpływ na nerki i wątrobę.

Diety jednoskładnikowe

Rodzaj diety, w której przeważa jeden składnik (np. owoce, warzywa, ryż). Należy mieć świadomość, że choć tego typu dieta może pomóc zrzucić zbędne kilogramy to będzie to efekt krótkotrwały, a dodatkowo związany z ryzykiem pogorszenia stanu zdrowia (ze względu na niedobory pokarmowe). Poza tym na tego typu diecie ciężko o uczucie sytości. W związku z tym pojawia się chęć podjadania niezdrowych przekąsek, co na dłuższą metę ma negatywny wpływ na stan zdrowia.

Diety rozdzielne

W przeciwieństwie do opisanej wyżej monodiety, stosując tego typu dietę, możesz jeść różne produkty spożywcze. Jednak pamiętając o tym, aby nie łączyć niektórych z nich w jednym posiłku. Diety rozdzielne zakładają, że należy rozdzielić produkty neutralne, zasadowe (np. ryż) oraz kwasowe (np. mięso).

Diety eliminacyjne

To diety lecznicze stosowane w przypadku alergii i nietolerancji pokarmowych. Polegają na wykluczeniu (czasowym lub stałym) produktów, które wywołują nieprzyjemne dolegliwości. Tego typu dietę stosuje się nie w celu redukcji masy ciała, a poprawy stanu zdrowia.

Liczba dostępnych diet jest naprawdę duża. Dlatego pojawia się pytanie, którą z nich wybrać, aby odchudzanie było proste, a zarazem nie miało negatywnego wpływu na zdrowie. Jednym z najbardziej polecanych sposobów żywienia jest dieta śródziemnomorska lub DASH. A to dlatego, że pomaga utrzymać prawidłową masę ciała, a jednocześnie odgrywa ważną rolę w profilaktyce i leczeniu wielu chorób.

Jednak, jeśli mimo wszystko masz wątpliwości co do wyboru diety, zwróć się po pomoc do dietetyka. Doświadczony specjalista podpowie, na co zwrócić szczególną uwagę w Twoim przypadku.

Rodzaje diet i przeciwskazania.

Skoro znasz już różne typy diet, pewnie zastanawiasz się, czy masz pełną dowolność, jeśli chodzi o wybór jednej z nich? Niestety, w przypadku poszczególnych diet są pewne przeciwwskazania do ich stosowania.

Przykładowo tzw. fat diet nie jest zalecana osobom z chorobami trzustki, wątroby, czy pęcherzyka żółciowego. Z kolei mocno rygorystyczna dieta (np. jednoskładnikowa) może pogłębiać niedobory żywieniowe (m.in. ze względu na niską zawartość białka, witamin) i być ciężka do stosowania dla osób w wieku podeszłym.

Dlatego, aby dieta miała faktycznie dobry wpływ na masę ciała i Twoje zdrowie powinna być dobrana do indywidualnego zapotrzebowania organizmu, a także dolegliwości i chorób. Najlepiej, jeśli jest urozmaicona, ponieważ monotonne posiłki nie sprzyjają przestrzeganiu zasad zdrowego odżywiania. Dlatego zadbaj, aby była pełna świeżych owoców i warzyw, pełnoziarnistych produktów zbożowych zawierających węglowodany złożone, a także pestek, nasion i orzechów.

Podsumowanie

Pamiętaj, że dobór odpowiedniej diety powinien zależeć od Twojego stanu zdrowia. W niektórych przypadkach warto skorzystać z opinii specjalisty - dietetyka lub lekarza.

Aby dieta przynosiła odpowiednie skutki, ważna jest także suplementacja oraz drowy tryb życia. Nie zapomij o dostarczaniu swojemu organizmowi odpowiedniej wilości wody oraz ruchu. Te wszytskie czynniki mają wpływ na Twoje zdrowie, a także samopoczucie. 

Bibliografia:

1. Reguła J.,Charakterystyka i ocena wybranych diet alternatywnych’.2. Gertig H., Gawęcki J. Słownik terminów żywieniowych’.3. Gawęcki J. (red.). Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu’.