Lato to świetny czas, na spędzanie czasu na zewnątrz. Wiąże się to z przebywaniem na słońcu, które naraża nas na promieniowanie UV. W przypadku nadmiernej ekspozycji na słońce możemy mieć do czynienia z oparzeniami słonecznymi. Najlepiej jest korzystać z kąpieli słonecznych z rozsądkiem. Oparzenie słoneczne może występować również z udarem słonecznym. Oparzenia spowodowane promieniowaniem UV są niebezpieczne dla zdrowia, dlatego warto zapobiegać ich wystąpieniu. Choć słońce jest ważne dla człowieka i potrzebne do pewnych procesów zachodzących w organizmie, w nadmiarze może być bardzo szkodliwe.
Z tego tekstu dowiesz się:
- czym charakteryzują się oparzenia słoneczne,
- jak uchronić się przed słońcem i zapobiegać oparzeniom spowodowanych słońcem,
- jakie są sposoby na oparzenia słoneczne.
Oparzenia słoneczne - przyjrzyjmy się im bliżej
Oparzenia słoneczne są skutkiem nadmiernej ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe (UV). Promieniowanie słoneczne sprawia, że się opalamy na skutek wzmożonej syntezy melaniny. Słońce w nadmiarze jednak szkodzi i może być przyczyną oparzeń słonecznych.
Objawy oparzeń słonecznych:
- zaczerwienienie skóry,
- bolesne pęcherze,
- podniesiona temperatura ciała,
- swędzenie skóry,
- wysypka.
Objawy udaru słonecznego:
- gorączka,
- dreszcze,
- ogólne osłabienie,
- zawroty głowy,
- zaburzenia układu krążenia,
- utrata świadomości,
- przyspieszone tętno,
- bóle głowy.
Oparzenia I stopnia dotyczą naskórka. Występuje silne zaczerwienienie skóry i obrzęk. Proces gojenia trwa kilka dni, nie pozostawiając śladu.
Oparzenia II stopnia dotyczą naskórka i głębszych warstw skóry- tj. skóry właściwej. Objawy: zmiany rumieniowe na skórze, w obrębie których tworzą się pęcherze. Pęcherze te są wypełnione płynem surowiczym. Oparzeniom towarzyszy ból. Nadżerki po pęcherzach goją się w ciągu kilku tygodni, nie pozostawiają po sobie blizny. W rozległych oparzeniach II stopnia mogą pojawić się objawy ogólne, tj. osłabienie.
Oparzenia III stopnia obejmują skórę właściwą, razem z nerwami skórnymi i naczyniami, jak również podskórną tkanką tłuszczową. Następuje uszkodzenie zewnętrznej warstwy skóry.
Oparzenia IV stopnia dotyczą tkanek głębiej położonych (mięśnie, ścięgna, kości). Mogą doprowadzić do częściowej martwicy naskórka.
W przypadku oparzeń spowodowanych promieniowaniem UV najczęściej mamy do czynienia z oparzeniami I i II stopnia.
Czynniki sprzyjające oparzeniom spowodowanym promieniowaniem UV
Oparzeniom słonecznym mogą sprzyjać poniższe czynniki:
- leki takie jak tetracykliny, diuretyki tiazydowe, sulfonamidy, flurochinolony, NZLP, retinoidy, tabletki antykoncepcyjne i inne leki fotouczulające.
- leki przeciwdepresyjne i leki przeciwcukrzycowe mogą sprzyjać powstawaniu oparzeń słonecznych,
- ziele dziurawca- zażywanie tego fotouczulającego zioła może być przyczyną oparzenia słonecznego,
- podwyższony indeks UV,
- fototyp skóry Fitzpatricka: osoby z jasną karnacją łatwiej ulegają poparzeniom słonecznym,
- nadmierne opalanie się.
Fototypy skóry Fitzpatricka
Typ I: blado biała skóra, nie opala się,
Typ II: Biała skóra, trudno się opala,
Typ III: Biała skóra, ale łatwo się opala,
Typ IV: Jasnobrązowa/oliwkowa skóra, łatwo się opala,
Typ V: Skóra brązowa, łatwo się opala,
Typ VI: Skóra czarna, bardzo mało prawdopodobne, aby się poparzyła, ciemnieje po ekspozycji na promieniowanie UV.
Typy I, II, III są bardziej narażone na poparzenia słoneczne.
Jak uchronić się przed słońcem? Oparzenia słoneczne, a ich zapobieganie
Mimo niebezpieczeństwa, jakie wiąże ze sobą ekspozycja na słońce, możemy skutecznie zapobiegać oparzeniom. Podstawowe jest ochrona przed słońcem w godzinach 10-15, kiedy promieniowanie jest największe. Chronić się przed słońcem można na wiele sposobów- pierwszy z nich to unikanie kąpieli słonecznych. Promieniowanie UVB oraz UVA w nadmiarze może wywoływać oparzenie słoneczne.
Nie musimy jednak ciągle unikać słońca. W przypadku oparzeń słonecznych kluczowe jest rozsądne korzystanie ze słońca. Promienie słoneczne są nam potrzebne, jednak w nadmiarze szkodzą. W celu uniknięcia poparzeń słonecznych warto postawić na ochronę przeciwsłoneczną. W tym celu warto stosować kremy ochronne zawierające filtry UV. Krem z filtrem zapewnia ochronę i przedłuża czas ekspozycji na słońce. Optymalny będzie krem z filtrem SPF 30 lub 50+. Im wyższa wartość filtra SPF, tym większa ochrona przed słońcem i przedłużony czas ekspozycji na nie. Grubą warstwę kremu z filtrem należy nałożyć na twarz i ciało. Tak zastosowany kosmetyk pozwoli korzystać ze słońca w bezpieczny sposób.
Zasady stosowania filtrów przeciwsłonecznych:
- użyj odpowiedniej, sporej ilości produktu,
- zwróć uwagę na czubki uszu, stopy, szyję, usta i inne miejsca, o których łatwo zapomnieć.
- nałóż filtr 15 minut przed ekspozycją na słońce,
- preparat nałóż na suchą skórę,
- kosmetyk nakładaj ponownie co 2 godziny, po pływaniu lub poceniu się,
- przed użyciem sprawdź instrukcję na opakowaniu,
Nie zapomnij o ochronie głowy, pomoże to uniknąć udaru słonecznego. W czasie najsilniejszego promieniowania słonecznego- w godzinach 10-15 staraj się przebywać w cieniu. Oparzenia słoneczne są niebezpieczne, dlatego warto postawić na ich zapobieganie.
Na rynku dostępna jest specjalna odzież, która chroni przed promieniowaniem UV. To dobre rozwiązanie, szczególnie dla dzieci, które łatwo ulegają poparzeniom, a skutki oparzeń są dla nich nieprzyjemne.
6 sposobów na oparzenia słoneczne.
1. Podstawowe zasady
Pierwszy krok to przemycie miejsca oparzenia letnią wodą. Następnie należy nałożyć chłodny okład. Nie wolno smarować oparzonej skóry tłustymi kremami. Najlepiej nałożyć chłodzącą i łagodzącą piankę.
W wyniku oparzonej skóry szybciej tracimy wodę, dlatego należy ją nawilżać możliwie jak najczęściej. Jeżeli na oparzonej skórze pojawią się pęcherze, w żadnym wypadku nie należy ich przekłuwać ani zdrapywać.
2. Zimny prysznic
To podstawowy sposób, który pomoże obniżyć temperaturę rozgrzanego ciała. Ciało należy polewać na początku letnią wodą, później zmieniając temperaturę na zimniejszą. Taki prysznic powinien trwać 10-15 minut.
3. Kefir i zsiadłe mleko
Podczas opalania zostaje naruszone kwaśne pH skóry, które zapewnia odpowiednie nawilżenie oraz ochronę. Produkty bogate w żywe kultury bakterii takie jak kefir, zsiadłe mleko lub maślanka są idealnym wyborem do pielęgnacji oparzenia słonecznego. Wykonaj okład z gazy nasączonej tymi produktami i poczuj ulgę.
4. Miód
Poparzonej skóry nie wolno smarować ciężkimi, tłustymi preparatami. Jedynym wyjątkiem jest miód. Ma on doskonałe właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, które przyspieszają gojenie. Łagodzi podrażnienia i przyspiesza gojenie.
5. Sok z aloesu
Aloes pomaga utrzymać kwaśny odczyn pH skóry, przez co staje się ona bardziej odporna na podrażnienia. Sok z liści aloesu zawiera enzymy przyśpieszające regenerację naskórka. Dodatkowo pobudza komórki tkanki łącznej, co przyspiesza proces regeneracji. W przypadku, kiedy wystąpi oparzenie słoneczne, należy nasączyć gazę chłodnym sokiem z aloesu i położyć na skórze na 10-15 minut. Po oparzeniach słonecznych sok z aloesu będzie doskonałym ukojeniem podrażnionej skóry.
6. Olejek z mięty pieprzowej
Olejek z mięty pieprzowej działa chłodząco. Wystarczy wymieszać dwie krople olejku w szklance letniej wody, a następnie w tym roztworze namoczyć gazę. Ważne – nie stosuj nierozcieńczonego olejku na ciało.
Podsumowanie
Oparzenia słoneczne są wywoływane przez promieniowanie UV. Są niebezpieczne, dlatego warto postawić na ich profilaktykę. Zwykle występują oparzenia słoneczne I i II typu. W przebiegu oparzeń może występować również udar słoneczny, objawiający się dreszczami, osłabieniem i bólami głowy. Należy postawić na rozsądne korzystanie ze słońca. W słoneczne dni, w godzinach 10-15 najlepiej jest unikać ekspozycji. Ochrona przeciwsłoneczna, taka jak filtry SPF jest również skuteczna i przedłuża czas ekspozycji na słońce. Istnieje kilka rozwiązań, w tym domowych sposobów, które są pomocne w leczeniu oparzeń słonecznych.
Bibliografia:
Zejfer A., Kompleksowa terapia problemów skórnych, 2022.
Monika Smaczniak
Kosmetolog
Ukończyła studia z zakresu kosmetologii specjalistycznej. Specjalizuję się w copywritingu i prowadzeniu social media branży beauty. Moją pasją jest fotografia portretowa.
